Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
Το κορυφαίο δημιούργημα που αφιερώθηκε αρχικά στον…
Ναπολέοντα Βοναπάρτη, από τον μεγάλο Γερμανό μουσουργό, που έφυγε από τη ζωή στις 26 Μαρτίου του 1827.
Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν… Mεγάλος Γερμανός μουσουργός, μία από τις κορυφαίες μουσικές προσωπικότητες όλων των εποχών, με έργο του κορυφαίο, τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα… Ένα έργο που γεφύρωσε την Κλασική με τη Ρομαντική περίοδο της Δυτικής μουσικής.
3η Συμφωνία σε Μι ύφεση μείζονα, Opus 55, γνωστή και ως Ηρωική Συμφωνία (Sinfonia Eroica). Πρόκειται για μία συμφωνία του η οποία σηματοδοτεί την μεσαία και δημιουργική περίοδο του συνθέτη.
Ο συνθέτης ξεκίνησε τη σύνθεση της 3ης, αμέσως μετά το τέλος της 2ης Συμφωνίας σε Ρε μείζονα, Op. 36, ολοκληρώνοντάς την στις αρχές του 1804. Στις 7 Απριλίου του 1805 γίνεται η πρώτη παρουσίαση της συμφωνίας στη Βιέννη. Η συγκεκριμένη συμφωνία ήταν αφιερωμένη στον Ναπολέοντα, ωστόσο αργότερα ο Μπετόβεν απέσυρε την αφιέρωση του.
Η πρώτη κυκλοφορία του 1806, βρίσκεται στο Lobkowicz Palace, στην Πράγα , μαζί με άλλα κειμήλια του Μπετόβεν. Ανάμεσά τους, χειρόγραφα από από την 4η Συμφωνία και την 5η Συμφωνία, τα οποία περιέχουν διορθώσεις και σχολιασμούς του Μπετόβεν για την παρουσίαση τους.
Ο λόγος που αρχικά η Τρίτη συμφωνία αφιερώθηκε στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ήταν επειδή ο δημιουργός της θαύμαζε το νέο σύνταγμα του Ναπολέοντα, που ήταν βασισμένο σε “αληθείς αρχές της αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, στα ιερά δικαιώματα της ιδιοκτησίας, της ισότητας και της ελευθερίας”. Το Μάιο όμως του 1804, όταν μαθεύτηκε ότι ο Ναπολέων ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα, ο Μπετόβεν δήλωσε οργισμένος: “Ωστε κι αυτός δεν είναι τίποτε παραπάνω από έναν κοινό άνθρωπο. Τώρα θα βάλει κάτω απ’ την μπότα του όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα ικανοποιήσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Θα βάλει τον εαυτόν του πάνω απ’ όλους και θα γίνει ένας τύραννος!”Αμέσως, έσκισε τη σελίδα με την αφιέρωση “στον Βοναπάρτη” γράφοντας άλλη και δίνοντας τον τίτλο ΗΡΩΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ.
Αυτή η κορυφαία συμφωνία, σε συνδυασμό με το κείμενο που φέρει τον τίτλο Heiligenstadt Testament, δείχνει το πόσο απελπισμένος ήταν ο συνθέτης της, που είχε έρθει στο χείλος της αυτοκτονίας. Η λατρεία του για τη μουσική και η αφοσίωση στην τέχνη ήταν για εκείνον η σανίδα σωτηρίας του. Με τη μουσική και την τεχνική του, αναθεωρήθηκε η ιδέα του κάλλους στην μουσική. Ο Μπετόβεν κατάφερε κάτι εξαιρετικό: να μοιραστεί μαζί μας το συναισθηματικό κόσμο. Τις χαρές και τις λύπες με τη μουσική του. Με την Ηρωική συμφωνία, ξεσπά η δημιουργική ενέργειά του που άλλαξε σημαντικά την συμφωνική μουσική.
Οι αναλυτές κρίνουν ότι η αρχική αφιέρωση της συμφωνίας στον Βοναπάρτη εγκυμονούσε αρκετούς κινδύνους…
Ο Μπετόβεν με αυτήν του την κίνηση, ήταν ξεκάθαρος στην προτίμησή του προς τις λαϊκές αρχές, ζώντας στην Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία. Και χωρίς αμφιβολία, η συγκεκριμένη αφιέρωση θα τον έφερνε σε δύσκολη θέση για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή προτίμησε την Επανάσταση και δεύτερον, αν άφηνε την αφιέρωση , τότε θα έδειχνε προτίμηση προς την Γαλλική Αυλή. Όποια και να ήταν η περιπτώση, ο Μπετόβεν θα ήταν υποχρεωμένος να εγκαταλείψει την Βιέννη.
Τελικά, η Ηρωική Συμφωνία αφιερώθηκε στον Πρίγκιπα Lobkovitz θαυμαστή, χορηγό του σπουδαίου συνθέτη, αλλά και λάτρη των τεχνών.
Γράφτηκε, λοιπόν: Sinfonia Eroica, composta per festeggiare il Souvenire di un grand` Uomo,
E dedicata A Sua Altezza Serenissima
Il Principe di Lobkoviz da Luigi van Beethoven,
Op. 55 No. III. delle Sinfonie.
(440)