Η Βιβλιοθήκη του Χάρβαρντ, στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέττης, απέκτησε το αρχείο του σημαντικού ποιητή και στιχουργού Νίκου Γκάτσου.
Την ανακοίνωση έκανε το ίδρυμα στην ιστοσελίδα του αναφέροντας πως το αρχείο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει χειρόγραφα, προσωπική αλληλογραφία, μουσική, σημειωματάρια και φωτογραφίες που θα διατεθούν στους μελετητές σε όλο τον κόσμο.
«Ο Νίκος Γκάτσος (1911-1992) είχε βαθιά επίδραση στη μεταπολεμική γενιά των ελλήνων ποιητών. Γράφοντας τόσο για την απώλεια όσο και την ελπίδα, ο μοναδικός συνδυασμός του σουρεαλισμού, του συμβολισμού και του λαϊκού τραγουδιού στο έργο του, δημιούργησε έντονο θαυμασμό και εξασφάλισε τη θέση του Γκάτσου στους μεγάλους ποιητές του 20ου αιώνα, ανάμεσα στους φίλους του, νικητές των Νόμπελ, Οδυσσέα Ελύτη και Γιώργο Σεφέρη», αναφέρει το Χάρβαρντ.
Ο Παναγιώτης Ροϊλός (Panagiotis Roilos), Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στην Εδρα Γιώργου Σεφέρη και καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Χάρβαρντ, αναφέρει:
«Ο Νίκος Γκάτσος ήταν μία από τις σημαντικότερες μορφές της ευρωπαϊκής αβάν γκαρντ. Το μακροσκελές ποίημά του «Αμοργός», που δημοσιεύθηκε το 1943, όταν η Ελλάδα βρισκόταν υπό την κατοχή των Γερμανών και των συμμάχων τους, χαρακτηρίστηκε σχεδόν αμέσως από κριτικούς και ποιητές ως εμβληματικό έργο του ελληνικού υπερρεαλισμού…
Το αρχείο του Γκάτσου θα αποτελέσει σημαντική προσθήκη στα αρχεία του Χάρβαρντ για τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό και φυσικά στη μοναδική του συλλογή για την ελληνική λογοτεχνία και τον πολιτισμό. Δεν μπορεί να τονιστεί αρκετά πόσο μεγάλη είναι η εκπαιδευτική και ερευνητική αξία του αρχείου για διάφορα επιστημονικά πεδία, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής και της ευρύτερης ευρωπαϊκής πολιτισμικής ιστορίας, της συγκριτικής λογοτεχνίας, της ελληνικής λογοτεχνίας και των σπουδών μετάφρασης».
Ακόμη, Δρ Παναγιώτης Λιγκ (Panayotis League) σημειώνει ότι ο «Ο Γκάτσος ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες στιχουργούς και τραγουδοποιούς του εικοστού αιώνα και οι συνεργασίες του με τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες συνέβαλαν στην οριοθέτηση της πορείας της ελληνικής λαϊκής μουσικής, στον γάμο της λαογραφίας με την πρωτοπορία. Η ευκαιρία να εξετάσουμε όχι μόνο τις σημειώσεις και τα έγγραφα του Γκάτσου, αλλά και ηχογραφήσεις από σχεδιάσματα τραγουδιών και ημιτελών συνθέσεων […] θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα το έργο αυτού του πρωτοποριακού τραγουδοποιού».
Το αρχείο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει:
• Δεκαοκτώ γράμματα του Οδυσσέα Ελύτη (που κυμαίνονται από τρεις έως 25 σελίδες)
• Καρτ ποστάλ 50 ετών από την καλή του φίλη και δημοφιλή ερμηνεύτρια Νάνα Μούσχουρη.
• Το σενάριο της ταινίας του Ελία Καζάν «America America», με σημειώσεις του σκηνοθέτη.
• Σχολιασμένα δακτυλόγραφα των Γιώργου Σεφέρη, Archibald MacLeish, Desmond O’Grady και Charles Haldeman.
(29)