Του Νιόνιου Μελίτα*
Βασική φροντίδα του κάθε μαέστρου, που διευθύνει το όποιο συγκρότημα, είτε για ορχήστρα πρόκειται, είτε για χορωδία, εκτός από την επισταμένη διδασκαλία των μουσικών κομματιών που θα εκτελέσει και τη μέριμνα του για σωστή απόδοση, αποτελεί και η ‘‘σκηνική’’ παρουσία του συνόλου. Αυτό που απλούστερα λέγεται “στήσιμο”, και που είναι τόσο σοβαρή υπόθεση, ώστε σε επίσημες εκδηλώσεις και μεγάλα φεστιβάλ, το αναλαμβάνουν ειδικευμένοι σκηνοθέτες. Κι είναι πολύ φυσικό να δίνεται ιδιαίτερη φροντίδα στον τρόπο ‘‘παρουσίας’’, αφού είναι βέβαιο, πως από μία επιμελημένη πρώτη εμφάνιση, κερδίζoνται οι εντυπώσεις, πριν ακόμα σηκώσει ο δάσκαλος την μπαγκέτα του.
Για τούτο στην τελευταία, πριν από την ‘‘παράσταση’’, πρόβα, την τζενεράλε που λένε, ο μαέστρος προβάρει μεν κάποια σημεία του μουσικού μέρους που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, παράλληλα, όμως, δεν παραλείπει να επαναλαμβάνει τις βασικές οδηγίες εμφάνισης, που αν τηρηθούν με ακρίβεια, μετράνε θετικά στην επιτυχία της συναυλίας.
Αυτά βέβαια όλα ανήκουν στο θεωρητικό μέρος του εγχειρήματος, γιατί δεν πρέπει να ξεχνιέται πως οι εκτελεστές (μουσικοί ή χορωδοί) είναι άνθρωποι, και συμπεριφέρονται… αναλόγως. Αν ληφθεί μάλιστα υπόψη, ότι συνηθίζουν να το ‘‘παίζουν’’ και… καλλιτέχνες, η διαδρομή από τη ‘‘τζενεράλε’’ ίσαμε το παλκοσένικο, επιφυλάσσει κάποια απρόοπτα, άλλοτε αστεία που ξεπερνιούνται στα γρήγορα, άλλοτε σοβαρά που δυνατόν να γίνει μπάχαλο κι ο πιο επιμελημένος προγραμματισμός. Οπότε, είτε παίρνει κανείς φόρα και χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο, αναθεματίζοντας την ώρα που μπλέχτηκε με ετούτους τους τρελούς, είτε παίζει κι αυτός θέατρο, κι όπου τον βγάλει η στράτα, τον… έβγαλε.
Όπως ετότενες επί εποχής Σαπσαρέλου, όταν η περίφημη Χορωδία του, (από τις καλύτερες που γνώρισε η μετασεισμική Ζάκυνθος) οδεύει από το Ξενοδοχείο των Αθηνών που είχε καταλύσει, προς το ‘‘Ηρώδειο’’ για εκείνη την ανεπανάληπτη συναυλία που άφησε εποχή. Όπου θα πεταχτεί ένας από τους χορωδούς, έτσι για να σπάσει το στρες που τέτοιες στιγμές διακατέχει τόσο τον ίδιο, όσο και τους ρέστους κολεγάδες(1) του, και θα τους αποκαλεί όλους γραμμή …κερατάδες!
Για να σηκωθεί έξαλλος ο Μιχάλης, και πιάνοντας από το λαιμό τον οδηγό του λεωφορείου, τον προστάζει:
– ‘‘Οδηγέ σταμάτα. Και δεν κάνεις βήμα, αν ετούτος εδώ ο κύριος που με είπε κερατά, δεν ανακαλέσει’’.
Και όλα αυτά πότε; Μία ώρα πριν από τη Συναυλία!!!
Όπου μπροστά σε ένα τέτοιο ατσιδέντε(2) αναλαμβάνει μεν να ανακαλέσει ο… υβριστής, (τι άλλο να’ κανε το παιδί;) αλλά με τέτοιον τρόπο, που να μη θιγεί κι η δική του αξιοπρέπεια. Απολαύστε τον λοιπόν, γιατί η ‘‘ανάκλησή’’ του είναι μα την αλήθεια κάπο ντ’ όπερα(3):
– ‘‘Μάλιστα κύριοι, ανακαλώ. Είμαστε ωστόσο όλοι κερατάδες, πλην του κ. Μιχάλη’’.
Οπότε κι ο Μιχάλης ικανοποιημένος για τη… διάκριση, παραγγέλλει στον οδηγό:
– ‘‘Εντάξει φίλε, προχώρησε τώρα κανονικά’’.
Για να λήξει ένα ακόμα επεισόδιο, που παρά τρίχα θα τίναζε τη Συναυλία στον αέρα.
Άλλο σχεδόν παρόμοιο περιστατικό, σημειώνεται στην Κύπρο, στο Ακριτικό Παραλίμνι, με τη Χορωδία της Φανερωμένης αυτή τη φορά. Όπου λίγα πάλι λεπτά πριν τη Συναυλία, τσουλώνει(4) ο μαέστρος, και δεν εννοεί με κανένα τρόπο να διευθύνει τη Συναυλία, αν δεν αποβληθεί από τον κόρο, κάποιος χορωδός, που ξέχασε, λέει, να πάρει μαζί το …ντοσιέ του.
Για να ενημερωθεί άμεσα ο Πρόεδρος, που τους συνοδεύει, και να βρεθεί σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Γιατί αν ήθελε να δικαιώσει τον μαέστρο, θα δυσαρεστούσε σίγουρα τους χορωδούς, μια κι ο συνάδελφός τους, με το που ξέχασε το ντοσιέ, δεν έκανε βρ’ αδελφέ κι κανένα έγκλημα. Αν πάλι δεν συναινούσε στην αποβολή, γνωρίζοντας το πόσο πεισματάρης ήταν ο δάσκαλος, πολύ δύσκολα θα τον ανέβαζε στο πόντιουμ. Μπροστά λοιπόν σ’ ετούτην που προμηνύεται συμφορά, αποφασίζει να κάμει τον… Κατράκη.
Μαζεύει λοιπόν ένα γύρω του μαέστρο και χορωδούς, και με μπόλικη δόση μελοδραματισμού, τους κάνει την παρακάτω δήλωση:
- ‘‘Ακούστε με κύριοι συνάδελφοι, όταν φύγαμε από το νησί, είπαμε στους συμπατριώτες μας Ζακυνθινούς πως πάμε στην Κύπρο να τραγουδήσουμε. Αν όμως απόψε εδώ στο Παραλίμνι δεν τραγουδήσουμε, εμέ τουλάχιστο δεν μου μένει άλλος δρόμος παρά να δέσω μία πέτρα στο λαιμό μου και να φουντάρω στη θάλασσα. Γιατί αλλιώτικα δε θα έχω μάτια να τους αντικρύσω’’.
Για να πιάσει το κόλπο του Προέδρου και πριν περάσουν δέκα δεκαπέντε λεπτά αρχίζει κανονικά το κονσέρτο. Ευτυχώς δηλαδή, γιατί αλλιώτικα… δε θα γλίτωνε σίγουρα το… κολύμπι.
————-
- Σύντροφοι. (2) Απρόοπτο. (3) Αριστούργημα. (4) Πεισμώνει.
* Νιόνιος Μελίτας
τ. Πρόεδρος Χορωδίας Ζακύνθου
(8)