Ο Μεσσσίας (Messiah (HWV 56)) είναι ορατόριο του Γερμανού συνθέτη Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ, το έγραψε το 1741 σε λιμπρέτο του Τσαρλς Τζένενς, συμπεριλαμβάνοντας αποσπάσματα από τη Βίβλο καθώς και Ψαλμούς από το Αγγλικανικό Προσευχητάριο. Η πρώτη παρουσίαση έγινε στο Δουβλίνο την 13 Απριλίου 1742 και από τότε αποτελεί το συχνότερα εκτελούμενο χορωδιακό έργο του ρεπερτορίου της δυτικής μουσικής.
Ο Χαίντελ, ήδη εγκατεστημένος στην Αγγλία από το 1712, είχε εδραιώσει τη φήμη του ως συνθέτης όπερας και η στροφή του προς το ορατόριο οφείλεται κυρίως στις αισθητικές επιταγές του αγγλικού κοινού. Εντούτοις, τα ορατόριά του μοιράζονται πολλά κοινά στοιχεία από τη μορφολογία της ιταλικής όπερας, όπως την συνύπαρξη του ρετσιτατίβο, της άριας και των χορωδιακών, παραλείποντας ωστόσο το δραματικό στοιχείο. Ο Μεσσίας χωρίζεται σε τρία μέρη: το α΄ αρχίζει με τις προφητείες του Ησαΐα και τον ευαγγελισμό των ποιμένων· στο β΄ μέρος το κείμενο επικεντρώνεται στο Θείο Πάθος, το οποίο και κλείνει με το περίφημο χορωδιακό Αλληλούια· τέλος, το γ΄ μέρος έχει ως κεντρικό θέμα την Ανάσταση νεκρών και τη δόξα του Ιησού στους Ουρανούς.
Από τεχνικής πλευράς, ο Μεσσίας απαιτεί σχετικά μικρό όγκο τραγουδιστών και μουσικών, ενώ πολλά από τα επιμέρους τμήματά του ενδέχονται εναλλακτικές ενορχηστρώσεις, τονικότητες κλπ. Λόγω της δημοτικότητάς του, στις δεκαετίες που ακολούθησαν, το έργο «παραμορφώθηκε» τρόπον τινά, με χρήση γιγαντιαίων ορχηστρών και χορωδιών, ενώ ανάμεσα στις πολυάριθμες ενορχηστρώσεις και διασκευές συνέβαλλε και με τη δική του εκδοχή ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.
Στο κατώφλι του 21ου αιώνα η τάση για μια πιο «πιστή στο πρωτότυπο» εκτέλεση οδήγησε εν τέλει στην άνοδο της ιστορικά τεκμηριωμένης εκτελεστικής πρακτικής. Ο Μεσσίας συνεχίζει απρόσκοπτα στις μέρες να παρουσιάζεται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο –ακόμη και σε ημι-σκηνοθετημένη μορφή–, ενώ κυκλοφορούν στο εμπόριο πάμπολλες ηχογραφήσεις και μαγνητοσκοπήσεις, καλύπτοντας ένα μεγάλο φάσμα εκτελεστικών προσεγγίσεων.
Σας συνιστώ να ακούσετε το ακόλουθο μέρος του ορατορίου ( και περισσότερα ) που αφορά στην πασχαλινή περίοδο και το οποίο αποδίδεται από την χορωδία του Βασιλικού Κολλεγίου του Cambridge, μαγνητοσκοπημένο εντός του ομωνύμου παρεκκλησίου, περίφημου παραδείγματος αρχιτεκτονικής Γοτθικού ρυθμού, ηλικίας περίπου 600 ετών, που έχει τον μεγαλύτερο περίτεχνο θόλο στον κόσμο, καθώς και μερικά από τα καλλίτερα μεσαιωνικά υαλογραφήματα (βιτρώ).
Επιμέλεια Χάρη Ταλούμη Πλοίαρχου
(190)