Αφορμή, λαβαίνουμε, από την Πολυφωνική Χορωδία Πάτρας και την κοινοποίηση της Συγκρότησης σε Σώμα, μετά τις Αρχαιρεσίες… Εκεί, βλέπουμε, πως, το νεοεκλεγέν Δ.Σ., στο πρώτο κιόλας Συμβούλιό του, ορίζει, ως Καλλιτεχνικό Δ/ντή, τον Σταύρο Σολωμό…

Το έχουμε ξαναθίξει το θέμα… κι όμως «… αγρόν ηγόρασαν…» είτε γιατί δε συμφέρει κάποιους είτε γιατί, πράγματι, δεν το γνωρίζουν, είτε ενώ αναγνωρίζουν τα θετικά στοιχεία της πρότασής μας, δεν θέλουν για διαφόρους λόγους… να περάσουνε σε δημοκρατικές διαδικασίες και να συγκροτήσουνε την Καλλιτεχνική Επιτροπή!

Μιας, λοιπόν, και σ’ ένα 4μηνο περατούται η Χορωδιακή χρονιά 2015-2016, έχουμε χρόνο ρωτώντας να ψάξουμε το θέμα και να ενημερωθούμε … ώστε να περάσουμε σε καινούργιους θεσμούς… με τη νέα Χορωδιακή χρονιά που θ’ ανατείλει σ’ ένα 4μηνο (1-9-2016)…· θεσμούς που ίσως να υπήρχανε και που, όμως, έμεναν ανενεργοί διότι δεν συνέφερε κάποιους…

Επαναφέρουμε, λοιπόν, το θέμα, άκρως ταυτόσημο και απαραίτητο, με την ποιοτική αναβάθμιση και πορεία όσων Φορέων έχουν Πολιτισμικές και Πολιτιστικές δραστηριότητες -και όχι μόνο-, ποιοτικές αναζητήσεις και φιλοδοξίες… Και το επαναφέρουμε, μετά 25 χρόνια, από το “1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Χορωδιών» όταν «ρίξαμε την μπόμπα” για Καλλιτεχνική Επιτροπή δίπλα στα Διοικητικά Συμβούλια των Χορωδιών, Φιλαρμονικών, Συνόλων…, γενικά, πάντα για ποιοτική αναβάθμιση αλλά και δημοκρατία…!

Ναι· δεν μπορεί να λειτουργήσει, και δεν είναι σωστό να λειτουργεί, η Περιφέρεια ή ένας Χορευτικός Σύλλογος, η Αντιπεριφέρεια ή μια Χορωδία, ο τάδε Δήμος ή ένας Θεατρικός Όμιλος, ένα Πνευματικό Κέντρο ή ένας Φιλοτεχνικός Σύνδεσμος, ένα Κέντρο Καλλιτεχνικής Πράξης ή ένας Βυζαντινός χορός, ένα Μουσείο ή ένα Θέατρο, μία Φιλαρμονική…· ναι, δεν είναι δυνατόν να λειτουργούν όλ’ αυτά με μόνο το Διοικητικό Συμβούλιο ή με μόνο τον Δήμαρχο ή τον Αντιδήμαρχο, ή τον Πρόεδρο και το Δ. Σ. του Συλλόγου ή…

Όμως, για να κατανοήσουμε, καλύτερα, το θέμα, ας πάρουμε ένα παράδειγμα (κάθε ομοιότητα προς… μόνο ομοιότητα έχει και τίποτ’ άλλο…):

Εκλέχτηκε το νέο Δ.Σ. του «Φιλοτεχνικού Συνδέσμου Πτολεμαΐδος». Είναι 9μελές… (ο Πρόεδρος δικηγόρος, η Αντ/δρος δασκάλα, ο Γεν. Γραμ. γιατρός, ο Ταμίας υποδηματοποιός, ο Έφορος ιδιωτικός υπάλληλος…). Κατά πρώτο, ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Δ. Σ., μελετούν και αναλύουν τους Σκοπούς και τους Στόχους του Συνδέσμου οι οποίοι αναγράφονται στο Καταστατικό… καθότι, το Καταστατικό, είναι ό,τι ο Συνταγματικός Χάρτης της Χώρας! Σκοπός του Δ.Σ. είναι να εξεύρει χρήματα για τις ανάγκες του Συνδέσμου αφενός, και εφετέρου να πραγματοποιήσει κάποιες πολιτιστικές εκδηλώσεις (ομιλίες, διαλέξεις, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, Εκθέσεις, Λογοτεχνικές παρουσιάσεις…)· πολιτιστικές εκδηλώσεις μόνος του ή με συνδιοργάνωση…

Για το πρώτο θέμα δηλ. την εξεύρεση των χρημάτων… καλώς θα προσπαθήσει το Δ.Σ….· όμως, για το δεύτερο; δηλ. το κλείσιμο εκδηλώσεων; εδώ, θ’ αποφασίσει ο δικηγόρος και η δασκάλα, ο υποδηματοποιός και ο γιατρός, ο υπάλληλος της ΔΕΗ και του ΟΤΕ ή ο φούρνιαρης και ο παντοπώλης που είναι στο Δ.Σ.; Ποια τα «εις χρυσούν» καλύμματα αυτών των ανθρώπων ως προς τα Εικαστικά, τα Λογοτεχνικά, τα Μουσικά…; Με ποια πνευματικά και καλλιτεχνικά κριτήρια θα εξεύρουν, θα επιλέξουν και θα μετακαλέσουν…, ώστε να εμφανισθούν στην πόλη τους, διάφορα Καλλιτεχνικά σχήματα, ομιλητές, Λογοτέχνες… και με ποια «καλλιτεχνική ή λογοτεχνική…» παιδεία και δικαιολογία θα ξοδέψουν χρήματα που δεν είναι δικά τους αλλ’ ανήκουν στα Μέλη τους ή προέρχονται από επιχορηγήσεις, δωρεές…;

Γύρο από το καθετί και την καθεμιά εκδήλωση, Πολιτιστικού ενδιαφέροντος, απ’ οποιονδήποτε Φορέα, υπερίπταται ένα ΓΙΑΤΙ! Αν δεν δοθεί απάντηση στο ΓΙΑΤΙ, τόσο η μετάκληση όσο και η δαπάνη και τ’ αποτελέσματα της εκδήλωσης… μπαίνουν στο στόχαστρο… Μήπως έγινε για να δοθούν χρήματα στον άλφα ή τον βήτα; μήπως έγινε για να εξωτερικέψω π.χ. “τα συνθετικά ή σκηνοθετικά ή καλλιτεχνικά…” απωθημένα μου ενώ είμαι ένας απλός Τραπεζικός υπάλληλος ή ένας Αντιπεριφερειάρχης ή ένας Αντιδήμαρχος; μήπως έγινε για να ‘πω ότι «κάτι έκανα…»;

Ναι· όταν φέρει έναν ομιλητή π.χ. ο Φιλοτεχνικός Σύνδεσμος Πτολεμαΐδος, πριν τον καλέσει, πρέπει να δικαιολογηθεί το ΓΙΑΤΙ; Γιατί αυτόν κι όχι τον άλλον; γιατί αυτή η ομιλία κι όχι η άλλη; γιατί οι Δημότες της πόλης ή τα Μέλη του Συνδέσμου, έχουν ανάγκη αυτής της ομιλίας κι όχι άλλης; ανταποκρίνεται στο πνευματικό επίπεδο του φιλότεχνου λαού, της Πτολεμαΐδος, αυτή η εξειδικευμένη ομιλία; μήπως έπρεπε να προηγηθεί, ίδιου ύφους, άλλη ομιλία, πιο «εύληπτη» ώστε να έχει καλλιεργηθεί το έδαφος; θα κερδίσουμε “νέους φιλάθλους” μ’ αυτή τη εκδήλωση δηλ. θα μυηθεί νέος κόσμος ώστε να στραφεί προς τη Λογοτεχνία; τις χορδές ποιων ηλικιών κρούουμε; γιατί να ξοδέψουμε 10.000 ευρώ για μια εμπορική… αμφίβολης ποιότητας, εκδήλωση όταν, μ’ αυτά τα χρήματα, θα κάναμε 5 άλλες εκδηλώσεις με τις οποίες, προγραμματισμένα σωστά, θ’ ανεβάζαμε, κατά πολύ, το πνευματικό, πολιτιστικό και ψυχαγωγικό επίπεδο των Μελών ή Δημοτών μας; τι είδους διαφήμιση απαιτείται γι’ αυτή την εκδήλωση; ποιο το ύφος της αφίσας και του προγράμματος; χρειάζεται παρουσιαστής; άντρας ή γυναίκα, ποιας ηλικίας, κομψότητας και κάλλους και γιατί;

Όπως αντιλαμβανόμαστε, ένα Δ.Σ. μιας Περιφέρειας, ενός Δήμου, ενός Πνευματικού Κέντρου, ενός Συλλόγου Χορωδιακού, Χορευτικού, Πνευματικού, Θεατρικού…, ένα Μουσικό Γυμνάσιο ή ένα Ωδείο, βρ’ αδερφέ, ένα ΔΗΠΕΘΕ ή μια Λυρική… –πλην εξαιρέσεων- δεν μπορεί ν’ ανταποκριθεί στα ΓΙΑΤΙ… Έτσι, χρειάζεται, ένα στήριγμα ώστε να πάρει την πρέπουσα ή την όσο το δυνατόν πιο τέλεια και συμφέρουσα απόφαση για οτιδήποτε έχει σχέση με το Καλλιτεχνικό, Πνευματικό, Ψυχαγωγικό, Μορφωτικό… κομμάτι…

Ε, αυτό το στήριγμα, λέγεται ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ!

Καλλιτεχνική Επιτροπή διαθέτει το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής, η Λυρική Σκηνή, το Γ’ Πρόγραμμα… -διαθέτουνε; στην ουσία ή στα χαρτιά; Καλλιτεχνική Επιτροπή, λοιπόν, πρέπει να διαθέτουν και οι ανωτέρω Φορείς, που αναφέραμε… από την Περιφέρεια και τον Δήμο μέχρι τον Φιλοτεχνικό Σύλλογο και τη Χορωδία, το Θέατρο, τη Φιλαρμονική, τη Λέσχη Ανάγνωσης… Το “Παπαδοπούλειον αποφασίζομεν και διατάσσομεν» έχει παρέλθει προ πολλού και ανεπιστρεπτί!

Όμως, τι είναι, και από ποιους πρέπει ν’ αποτελείται και να συγκροτείται μια Καλλιτεχνική Επιτροπή;

Το νεοκλεγέν Διοικητικό Συμβούλιο του Φιλοτεχνικού Συνδέσμου Πτολεμαΐδος, με τη συγκρότησή του, σε Σώμα, ταυτόχρονα, στο ίδιο Συμβούλιο ή στο αμέσως επόμενο, περνάει στη συγκρότηση και στον ορισμό μιας 5μελούς ή 7μελούς Καλλιτεχνικής Επιτροπής… της οποίας, η διάρκεια, είναι ταυτόσημη με τη διάρκεια του νέου Δ.Σ. του Συνδέσμου… για 2 ή 3 χρόνια… ή είναι π.χ. 5ετής όση και η διάρκεια ενός Δημοτικού Συμβουλίου -αν πρόκειται για Δήμο ή Αντιπεριφέρεια ή…

Ο ρόλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής είναι ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟΣ και μόνο! Απαρτίζεται από ανθρώπους σχετικούς με το αντικείμενο…· αν ο Σύλλογος είναι Παραδοσιακός Χορευτικός πρέπει ν’ απευθυνθούμε σε ανθρώπους της Παραδοσιακής μουσικής και του Χορού (ει δυνατόν με πτυχία όπως είναι οι, της Φυσικής Αγωγής, με ειδικότητα στο χορό, άλλους δασκάλους του Χορού από μέσα το Σύλλογο ή από την πόλη που, πλέον, δεν εξασκούν…, ίσως κάποιον πολύ καλό έμπειρο-παραδοσιακό…)… Εννοείται, πως αν το αντικείμενο είναι Κλασικός Χορός… θα ‘ναι ανάλογη και η σύνθεση… Αν ο Σύλλογος είναι Θεατρικός, η Καλλιτεχνική Επιτροπή συγκροτείται από ανθρώπους που γνωρίζουν θέατρο (σκηνοθέτες, ηθοποιούς, κριτικούς, δημοσιογράφους καλλιτεχνικών στηλών, θεατρικούς συγγραφείς ή απλούς ανθρώπους με άριστη θεατρική παιδεία…)… Επιπλέον, από τους, προς επιλογή, προτιμούμε τους έχοντες διοικητικές ικανότητες…

Ο Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής, «τιμής ένεκεν» κι όχι γι’ άλλους λόγους, ας είναι ο Σκηνοθέτης της Ομάδας, ο Μαέστρος της Χορωδίας, ο Δάσκαλος του Χορού ή… κι όταν αυτός είναι «εντόπιος»· διαφορετικά, αν έχουμε π.χ. ένα Μαέστρο από τη Χαλκίδα και πάει, ως Μος, σε άλλη Χορωδία στην Πτολεμαΐδα -πληρώνεται- δεν χρειάζεται να είναι αυτός ο Καλλιτεχνικός Δ/ντής αφού δεν έχει γνώση τής, εκεί, ιστορίας του τόπου, της κουλτούρας, των ηθών και εθίμων, του πνευματικού και καλλιτεχνικού επιπέδου της πόλης…

Ας φαντασθούμε ότι, στη Ζάκυνθο, έρχεται στην Μπάντα ένας Μος με άγνοια και αποστροφή στην Καντάδα! Έρχεται και θέλει να εφαρμόσει, εξ’ ολοκλήρου, πρόγραμμα έξω-Επτανησιακό…! Εδώ, η Ζακυνθινή Καλλιτεχνική Επιτροπή θα λειτουργήσει, κατά πρώτο συμβουλευτικά -“αγαπητέ, Μαέστρο, εδώ είναι Ζάκυνθος και πρέπει…”- κι αν δε γίνουν αποδεχτές, από το Μο, οι συμβουλές της, εισηγείται, στο Δημοτικό Συμβούλιο, την απομάκρυνσή του… αν και, νωρίτερα, το Δ. Σ. έπρεπε, την πρόσληψη του Μου, να έχει αναθέσει στην Κ.Ε….· αυτό έλειπε, την πρόσληψη ενός Μου, να την κάνει ο Δήμαρχος με τους Συμβούλους του ή μια άσχετη, προς τον Τόπο, επιτροπή π.χ. από την Αθήνα! Με ποια μουσικά κριτήρια θα επιλέξουν οι του Δήμου… και με ποια Τοπικά κριτήρια θα επιλέξουν οι της Επιτροπής που ούτε καν έχει σχέση με τον Τόπο;

Το ίδιο, λοιπόν, γίνεται και με τις Πολιτιστικές εκδηλώσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης η οποία διαχειρίζεται πάρα πολλά χρήματα για τον Πολιτισμό και τα Πολιτιστικά… Ποιος θ’ αποφασίζει γι’ αυτές τις “πολυδάπανες” εκδηλώσεις και με ποια κριτήρια; Κι εδώ, λοιπόν, απαιτείται η Συγκρότηση Καλλιτεχνικής Επιτροπής από έγκριτους ανθρώπους της Περιφέρειας, του Νομού και της Πόλης… που θα έχουν τις σχετικές γνώσεις και την αρμόζουσα κουλτούρα…

Το Δημοτικό Συμβούλιο ή το Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου απευθύνεται, λοιπόν, στην Καλλιτεχνική Επιτροπή και της λέει «φτιάξε μου και εισηγήσου μου ένα 3μηνιαίο ή ένα 6μηνιαίο ή ένα ετήσιο Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα οικονομικού πλαφόν τόσων ευρώ…· ή θέλω να γιορτάσω την «Έξοδο του Μεσολογγίου», διαθέτω αυτό το ποσό, προτείνατε μου ένα Πρόγραμμα…

Η Καλλιτεχνική Επιτροπή συσκέπτεται στο Γραφείο της (υπάρχει πινακίδα έξω από την πόρτα «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ») και εκπονεί ένα Πρόγραμμα… το οποίο το υποβάλλει στο Δ.Σ. και αυτό αποφασίζει για την πλήρη ή μερική εκτέλεσή του… Το ίδιο κι ένας Δάσκαλος Χορού…· στη μετάκληση του Χορευτικού συνόλου του, από τα Γιάννενα στην Κοζάνη, φτιάχνει ένα Πρόγραμμα Χορών, το υποβάλλει στην Καλλιτεχνική Επιτροπή και αυτή προβαίνει στην επικύρωση ή τη μερική αλλαγή του -από κοινού, με το Δάσκαλο…- και, στη συνέχεια, τον τελευταίο λόγο έχει το Δ.Σ…

Κάτι, ανάλογο, συμβαίνει και με τους Εκδρομικούς και Ορειβατικούς Συλλόγους… Αν είναι δυνατόν, ένα, τις περισσότερες φορές ολίγον σχετικό ή κι εντελώς άσχετο Δ.Σ., να χαράζει ορειβατικές διαδρομές ή και αναρριχητικές αλλά και απλές περιπατητικές… Πού να γνωρίζει “βαθμούς δυσκολίας…” το κάθε απλό μέλος, του Δ.Σ., που μπορεί να μην έχει πάει ούτε στον Στρατό ώστε να ‘χει κάνει μια πεζοπορία… ή να είναι γυναίκα… Γι’ αυτό, κι εδώ, υπάρχει, όχι, Καλλιτεχνική αλλ’ “Ειδική Επιτροπή” από σχετικούς, προς την Ορειβασία και το περιβάλλον, ανθρώπους!

Υπάρχουν Μπάντες, που, λειτουργούν, όλα τα χρόνια, χωρίς Καλλιτεχνική Επιτροπή γι’ αυτό και πάνε, εκτός εξαιρέσεων, «από το κακό στο χειρότερο»! Εμφύλιος πόλεμος για τη θέση του Αρχιμουσικού… με τους Εκτελεστές, αυτοί να κανονίζουν, χωρισμένοι σε δυο παρατάξεις… αν είναι δυνατόν… και τη Δημοτική Αρχή να παρακολουθεί εκ του μακρόθεν! Από τη στιγμή που, ο Εκτελεστής πληρώνεται, δεν του πέφτει λόγος ποιος είναι ο Μος… Ο εκτελεστής προσέχει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του (μελέτη, παρουσία και επιμέλεια στις πρόβες…) και αδιαφορεί με το, ποιος είναι ο Μος… Υπάρχει Καλλιτεχνική Επιτροπή στην οποία θ’ απευθυνθεί η Δημοτική Αρχή για εξεύρεση Μαέστρου… και των κριτηρίων, βάση των οποίων θα τον προσλάβει…, ποιες οι υποχρεώσεις του…

Ο Μος της Μπάντας, δεν αποφασίζει μόνος, κατά το δοκούν, για μία εμφάνιση… π.χ. στην Ορεστιάδα…. Μοντάρει ένα Πρόγραμμα ανάλογα με τις δυνατότητες των Εκτελεστών του, το καλλιτεχνικό επίπεδο των κατοίκων-ακροατών…, και το Πρόγραμμα αυτό, πριν το ενεργοποιήσει, το δίνει στην Καλλιτεχνική Επιτροπή η οποία και συνηγορεί εγκρίνοντας το, ατόφιο, ή κάνοντας τις παρατηρήσεις της… με το Δ.Σ. να έχει τον τελευταίο λόγο!

Αυτά τα ολίγα… κι εσείς έχετε τον λόγο…

Αγήνωρ

(60)